Cześć bohaterom – "u Marszałka"!

Przypadające w roku bieżącym stulecie wiekopomnego "Cudu nad Wisłą" stanowiło więc dla społeczności polskiej na Litwie doskonałą okazję, by przywołać w pamięci bohaterskie czyny przodków. 15 sierpnia, w Święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i w Dniu Wojska Polskiego, zainicjowane przez Związek Polaków na Litwie główne uroczystości odbyły się w Zułowie – miejscu urodzin Marszałka Piłsudskiego, nad którym to miejscem zresztą, począwszy rokiem 2005, ta nasza najliczniejsza organizacja społeczna sprawuje pieczę.
To właśnie z jej inicjatywy tuż obok zasadzonego przez Związek Rezerwistów Polskich w roku 1937 dąbka, gdzie stała kołyska małego Ziuka, została pierwotnie ustawiona okazała granitowa bryła w pamięć o tym, kto "dał Polsce "wolność, granice, moc i szacunek", a po czym zaistniała Aleja Pamięci Narodowej, sukcesywnie uzupełniana o stelle i dąbki, uwieczniające ważne wydarzenia w dziejach narodu polskiego oraz wybitne postacie. Z ich dotychczasowej łącznej liczby 28 jedna jest m.in. poświęcona bohaterom Bitwy Warszawskiej, a druga – jej przezornemu strategowi i taktykowi, generałowi Tadeuszowi Jordanowi Rozwadowskiemu. To właśnie wspomniana granitowa bryła, te dwie stelle i coraz mocarniej swym listowiem szumiące obok dąbki stały się miejscem, gdzie skoncentrowały się uroczystości z udziałem dowiezionego dwoma autokarami z Wilna "desantu" oraz przybyłych własnymi środkami lokomocji rodaków w liczbie paru setek osób.
Ponieważ była akurat godzina 15, uroczystości rozpoczęło wspólne odmówienie Koronki do Miłosierdzia Bożego, a po czym w trzech miejscach w imieniu Związku Polaków na Litwie złożono wieńce. Jak na gospodarza uroczystości przystało, zgromadzonych przywitał jego prezes, poseł na Sejm RL Michał Mackiewicz, a zaraz potem wygłosił okolicznościowe przemówienie. Będąc zdania, że trudno zapewne "o lepsze miejsce do oddania hołdu naszym bohaterom niż tu, gdzie kolebka Marszałka, gdzie na cześć bohaterów szumią dęby pamięci, miejsce zadbane przez nas samych – przez ZPL, który ocalił je od zapomnienia. Oby służyło nam tak długo, jak długo będzie żył naród polski, do pamiętania o tym, kim jesteśmy, dokąd dążymy i czego chcemy. Bo każdy, kto zapomina o swej przeszłości, nie ma też przyszłości. Polacy na Litwie na pewno mają swą przyszłość, gdyż mają swoją rację, mają obowiązek tę polskość, o którą walczyli nasi przodkowie, obronić, ocalić, zachować, rozwinąć i być w zgodnej rodzinie narodów świata jako odrębna grupa ludzi w wielokulturowej, wielonarodowej naszej Litwie".
Oddając hołd bohaterom Bitwy Warszawskiej, prezes Związku Polaków na Litwie przywołał postać generała Tadeusza Jordana Rozwadowskiego, obok Marszałka Piłsudskiego – główne "koło zamachowe" zwycięskiego "Cudu nad Wisłą". Jego przywoływanie z pespektywy stu lat ma – zdaniem mówcy – służyć okazją do zastanowienia się, czy dziś, w pokojowych warunkach, godnie kontynuujemy ich dzieło, czemu ma towarzyszyć miłość do bliźniego, odpowiedzialność za losy Polski, Wileńszczyzny-Ojczyzny, Litwy i pamięć, że otwarta dłoń o wiele silniejsza jest od zaciśniętej pięści.
Niepowtarzalnej atmosfery uroczystościom w Zułowie dodały mnogie biało-czerwone barwy flag, mundury kombatantów oraz harcerzy z 12. Wileńskiej Drużyny Harcerskiej "Orsza" oraz 26. WDH "Białe Wilki" im. Aleksandra Krzyżanowskiego. By przenieść się myślami do tych dni "krwi i chwały" sprzed wieku, wielce pomocny okazał się natomiast koncert na patriotycznej nucie w wykonaniu Reprezentacyjnego Polskiego Zespołu Pieśni i Tańca "Wileńszczyzna" oraz zespołu "Marzenie" z Nowych Święcian. Organizatorzy uroczystości "u Marszałka" obok strawy duchowej zadbali też o tę dla ciała w postaci grochówki oraz kaszy żołnierskiej wprost z kuchni polowej, a konsumpcji towarzyszyło rodaków serdeczne obcowanie.
Poza Zułowem obchody, czczące setną rocznicę Bitwy Warszawskiej, z inicjatywy Ambasady RP w Wilnie miały miejsce przed płytą Matki i Serca Syna na stołecznej Rossie oraz w innych miejscach wiecznego spoczynku żołnierzy-legionistów, o co zatroszczyły się lokalne społeczności potomków legendarnego Lecha.
Fot. Jerzy Karpowicz